Dạy học 2 buổi/ngày còn nhiều khó khăn

  Thiếu cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đội ngũ giáo viên… so với quy định, là những khó khăn lớn nhất trong việc triển khai dạy học 2 buổi/ngày tại nhiều cơ sở giáo dục trong tỉnh.

Một tiết dạy học tại Trường Tiểu học Xuân An, phường Hàm Thắng

Lợi ích dạy học 2 buổi/ngày

  Năm học 2025 - 2026, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT) đã hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông. Theo đó, dạy học 2 buổi/ngày bắt buộc ở cấp tiểu học, còn THCS và THPT là khuyến khích tùy điều kiện thực tế từng địa phương.

  Theo tinh thần đổi mới, buổi sáng tập trung chương trình chính khóa, còn buổi chiều mở ra không gian linh hoạt cho các hoạt động trải nghiệm, giáo dục đạo đức, thể chất, nghệ thuật, STEM/STEAM, văn hóa đọc, kỹ năng số, trí tuệ nhân tạo, ngoại ngữ, kỹ năng sống… Từ đó, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về đức - trí - thể - mỹ, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, bổ ích, đáp ứng yêu cầu của chương trình Giáo dục phổ thông mới.

  Theo thống kê của Sở GD-ĐT Lâm Đồng, tính đến nay, toàn tỉnh có 600 cơ sở giáo dục trung học có tổ chức dạy học 2 buổi/ngày trong năm học 2025 - 2026. Trong đó, có 2/26 trung tâm GDNN-GDTX (tỷ lệ 7,69%), 47/122 trường THPT (tỷ lệ 38,52%), 85/365 trường THCS (tỷ lệ 23,29%) và 466/558 trường tiểu học (tỷ lệ 84%).

  Căn cứ tình hình cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên hiện có của trường bảo đảm với quy định. Năm học 2025 - 2026, Trường THPT Phan Chu Trinh - Phan Thiết, phường Phú Thủy (Lâm Đồng) bắt đầu triển khai dạy học 2 buổi/ngày. Theo đó, ngay từ đầu năm học, nhà trường đã xây dựng kế hoạch dạy học 2 buổi/ngày theo quy định.

  Cụ thể, xây dựng thời khóa biểu phù hợp, khoa học giữa các môn chính khóa với các môn được tăng cường, môn tự chọn. Nội dung các môn học bổ trợ (tăng cường) thực hiện theo kế hoạch giảng dạy do tổ chuyên môn của trường xây dựng phù hợp với đối tượng học sinh và cơ sở vật chất nhà trường. Một ngày không quá 7 tiết. Không bố trí 3 tiết/môn trong một buổi học.

  Ngoài ra, nhà trường thực hiện kiểm tra, đánh giá theo quy định của Bộ GD - ĐТ. Phương án thu - chi thực hiện theo Thông tư 05 và Thông tư 29 (không thu tiền học sinh). Bà Nguyễn Thị Viên Phương - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Phan Chu Trinh - Phan Thiết cho biết: “Việc dạy học 2 buổi/ngày mang lại nhiều lợi ích nhằm giáo dục toàn diện, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu cầu của gia đình và xã hội. Các em sẽ có nhiều thời gian để củng cố kiến thức, tăng cường kỹ năng; nâng cao chất lượng học sinh đậu tốt nghiệp THPT và tuyển sinh vào các trường đại học, cao đẳng và tạo nguồn học sinh giỏi để tham gia các kì thi học sinh giỏi cấp tỉnh hàng năm…”.

Phát huy văn hóa đọc trong trường học

Nhiều thách thức

  Chủ trương dạy học 2 buổi/ngày mang lại nhiều lợi ích trong phát triển giáo dục toàn diện, song cũng đặt ra không ít thách thức. Hiện trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều trường học gặp khó khăn, vướng mắc khi triển khai dạy học 2 buổi/ngày.

  Đó là một số phòng học cũ, đã xuống cấp, không còn bảo đảm đủ điều kiện cho việc dạy và học. Một số trường còn thiếu các phòng chức năng cần thiết như phòng âm nhạc, mỹ thuật, phòng ngoại ngữ, phòng thí nghiệm, thực hành, hoặc nếu có thì các phòng này chưa được trang bị đầy đủ thiết bị. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học chưa đồng bộ, chưa đạt chuẩn theo quy định tại một số trường học, đặc biệt là ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

  Bên cạnh đó, một số điểm trường lẻ vẫn còn đối mặt với tình trạng thiếu cơ sở vật chất như: điện, nước sạch và nhà vệ sinh xuống cấp. Tỷ lệ phòng học trên lớp có sự thừa thiếu cục bộ giữa các vùng. Một số cơ sở giáo dục khác thiếu quỹ đất để mở rộng trong khi số lượng học sinh tuyển sinh tăng hằng năm.

  Mặt khác, đội ngũ giáo viên hiện nay còn thiếu nhiều so với quy định cũng là một khó khăn rất lớn trong việc triển khai dạy học 2 buổi/ngày. Năm học 2025 - 2026, nhu cầu giáo viên cho các cấp học trong tỉnh là 42.892 giáo viên. Tuy nhiên, số giáo viên hiện có 37.459 giáo viên, còn thiếu 5.433 giáo viên; nhu cầu về nhân viên là 8.421, hiện có 3.227, còn thiếu 5.194.

  Đơn cử, năm học này, Trường THCS Hùng Vương, phường Phú Thủy, chưa triển khai dạy học 2 buổi/ngày được. Bởi hiện nay trường không đủ phòng học cho 44 lớp. Vì trường chỉ có 18 phòng học và lấy 4 phòng chức năng để làm phòng học. Như vậy, nếu tổ chức dạy học 2 buổi/ngày thì trường còn thiếu 26 phòng học, thiếu thiết bị dạy học khối 6, 7 và thiếu 1 phó hiệu trưởng và 7 giáo viên bộ môn.

  Tương tự, Trường THPT Hàm Thuận Bắc, xã Hàm Thuận, năm học này cũng chưa triển khai thực hiện dạy học 2 buổi/ngày do thiếu phòng học, thiết bị dạy học. Hiện nay, nhà trường có 32 phòng học, cần xây dựng mới 16 phòng học và trang thiết bị kèm theo mới đủ điều kiện để thực hiện dạy 2 buổi/ngày.

Học sinh tiểu học tham gia hoạt động STEM

  Với những khó khăn, vướng mắc trên, Sở GD - ĐT Lâm Đồng đã kiến nghị UBND tỉnh cần bố trí kinh phí để xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị triển khai thực hiện dạy 2 buổi/ngày, bố trí thêm kinh phí trong dự toán chi thường xuyên cho giáo dục, có mục riêng cho tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Đưa nhu cầu xây dựng, sửa chữa phòng học, nhà ăn, bếp ăn, phòng nghỉ trưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn. Ưu tiên phân bổ vốn đầu tư cho các cơ sở giáo dục đang triển khai dạy học 2 buổi/ngày nhưng thiếu cơ sở vật chất. Cùng với đó, ưu tiên bổ sung biên chế cho ngành giáo dục để đáp ứng cho việc triển khai dạy học 2 buổi/ngày.

  Sở GD - ĐT Lâm Đồng cũng kiến nghị Bộ GD - ĐT và Bộ Tài chính quy định định mức chi trả dạy thêm giờ riêng cho dạy 2 buổi/ngày, bảo đảm công bằng và kịp thời. Đồng thời, ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về định mức, tiêu chuẩn chi cho dạy học 2 buổi/ngày.

  Năm học 2025 - 2026, tỉnh Lâm Đồng có tổng số 1.605 cơ sở giáo dục bao gồm cả công lập và ngoài công lập. Trong đó, 527 trường mầm non, 563 trường tiểu học, 365 trường THCS, 122 trường THPT, 26 trung tâm GDNN-GDTX và 1 trường trung cấp. Về hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú, toàn tỉnh có 21 trường, với 6.831 học sinh dân tộc đang theo học. Hiện nay, điều kiện về số lượng phòng học, giáo viên các trường phổ thông dân tộc nội trú cơ bản đáp ứng được việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.

Thanh Thủy