Di Linh: Dạy học STEM – Giải pháp nâng cao hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018
Định hướng giáo dục STEM đã được thể hiện trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, giáo dục STEM vừa mang nghĩa thúc đẩy giáo dục các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, vừa thể hiện phương pháp tiếp cận liên môn, phát triển năng lực và phẩm chất người học.
Giáo dục STEM không đơn thuần chỉ là việc cung cấp và giúp học sinh nắm kiến thức, giáo dục STEM còn nhấn mạnh chú ý tới việc hình thành kĩ năng và sử dụng kĩ năng trong thực tế đời sống. Đây chính là một xu thế giáo dục hiện đại của các nước phát triển, cũng chính là một cách giúp giáo viên, học sinh tiếp cận với cuộc cách mạng khoa học 4.0, góp phần thúc đẩy giáo dục công nghệ cao trong nhà trường hiện nay. Đặc biệt, giáo dục STEM với mục đích là việc giúp học sinh vận dụng kiến thức liên môn để sáng tạo ra những sản phẩm khoa học có tính ứng dụng cao có ý nghĩa quan trọng thúc đẩy sự sáng tạo không ngừng từ người học, những người trẻ tuổi có khả năng sáng tạo độc đáo.
Chính vì lẽ đó vào đầu năm học 2019 - 2020 sau khi được tập huấn dạy học STEM tại Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Di Linh đã tổ chức tập huấn lại cho các đơn vị và xem đây như là một nhiệm vụ trọng tâm trong việc chuẩn bị các điều điện để tiếp cận dạy học Chương trình giáo dục phổ thông 2018 theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học bắt đầu từ năm học 2021 – 2022 đối với lớp 6.
Những năm học vừa qua, phong trào dạy học STEM trên địa bàn huyện đã được triển khai sâu rộng trong các nhà trường. Tùy vào điều kiện thực tế các đơn vị có thể tổ chức theo các hoạt động khác nhau như: STEM bài học; STEM nghiên cứu KHKT; STEM trải nghiệm. Từ năm học 2021 – 2022 đến nay trên địa bàn huyện Di Linh đã thực hiện được: 158 Bài học STEM; 71 hoạt động trải nghiệm STEM; 77 dự án KHKT dự thi cấp huyện và 10 sản phẩm dự thi cấp tỉnh; trên 60% các đơn vị trường học tham gia Cuộc thi sáng tạo TTN cấp tỉnh và đạt nhiều thành tích nổi bật. Đặc biệt là các đơn vị vùng sâu, vùng xa như Gia Bắc, Sơn Điền, Đinh Trang Thượng đã chú trọng thực hiện việc dạy học STEM, hướng dẫn học sinh tham gia các hoạt động nghiên cứu KHKT với thành tích là nhiều năm liền đạt giải KHKT cấp huyện, cấp tỉnh.
Thực hiện yêu cầu của Sở GDĐT, cũng như tiếp tục đẩy mạnh phong trào dạy học STEM trong trường học, năm học 2022 – 2023 là lần đầu tiên Phòng GDĐT Di Linh tổ chức Ngày hội STEM cấp huyện với sự tham gia của 22/22 đơn vị và trên 200 sản phẩm STEM tham gia trưng bày và dự thi. Nhiều đơn vị đầu tư công phu, trang trí bắt mắt, thể hiện được sự quyết tâm lớn của các nhà trường trong việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực học sinh.
Qua những năm đầu triển khai, đội ngũ giáo viên của các trường học trên địa bàn huyện đã tích lũy ít nhiều kinh nghiệm về dạy học theo định hướng STEM. Song song với đó, các giáo viên cũng rất tích cực chia sẻ kinh nghiệm và tập huấn lẫn nhau để nâng cao năng lực và nhân rộng các hoạt động này. Sự tham gia của học sinh trong các giờ học được tổ chức theo định hướng STEM cũng cho thấy sự hứng thú, tích cực và chủ động hơn. Nhờ đó hiệu quả học tập ngày một được nâng cao.
Để ngày một nâng cao hơn nữa phong trào dạy học STEM trong các nhà trường, Phòng GDĐT Di Linh đề xuất một số định hướng dạy học STEM trong thời gian tới như sau:
Đối với Sở GDĐT và Phòng GDĐT
Tiếp tục tuyên truyền rộng rãi mục đích, ý nghĩa của phương thức giáo dục STEM và các quy định, hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở GDĐT về triển khai giáo dục STEM đến cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và cộng đồng xã hội. Đề xuất các cơ chế, chính sách khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông.
Tiếp tục chỉ đạo các đơn vị chủ động xây dựng kế hoạch triển khai phương thức giáo dục STEM; chú trọng điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị hỗ trợ các hoạt động giáo dục theo phương thức giáo dục STEM.
Tăng cường kiểm tra việc tổ chức thực hiện hoạt động dạy học STEM trong nhà trường. Định kỳ hàng năm tổ chức ngày hội STEM cấp tỉnh, cấp huyện để tạo sân chơi bổ ích cho CBQL, GV, HS được giao lưu, chia sẻ với nhau, qua đó từng bước nâng cao hiệu quả giáo dục trên địa bàn các huyện, thành phố.
Đối với các nhà trường
Thực hiện tốt việc tuyên truyền rộng rãi về giáo dục STEM trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đến cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và cộng đồng xã hội; linh hoạt thực hiện chủ trương đổi mới cơ chế quản lý chuyên môn theo hướng giao quyền chủ động cho các nhà trường. Các trường phải làm sao cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và hoc sinh thấy được sự cần thiết của giáo dục STEM trong dạy – học phát triển phẩm chất và năng lực người học.
Chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục theo phương thức STEM; lựa chọn nội dung kiến thức trong chương trình giáo dục phổ thông và xây dựng ít nhất 01 chủ đề, dự án học tập/năm học để tổ chức dạy học theo tiếp cận STEM thay cho phương thức dạy học thông thường.
Tăng cường công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội cùng tham gia hỗ trợ để nâng cao hiệu quả dạy học STEM. Huy động các nguồn lực xã hội, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm tài trợ cho việc tổ chức triển khai các hoạt động liên quan đến giáo dục STEM dành cho học sinh phổ thông.
Phòng GDĐT huyện Di Linh
