Cảnh báo tình trạng căng thẳng, trầm cảm ở người trẻ
Căng thẳng, áp lực và rối loạn tâm lý đang trở thành “kẻ thù thầm lặng” đe dọa sức khỏe người trẻ. Nếu không được quan tâm và hỗ trợ kịp thời, bế tắc tâm lý có thể khiến họ đưa ra những quyết định nguy hiểm, để lại hậu quả nghiêm trọng cho bản thân, gia đình và xã hội.
40 ca tự tử trong 9 tháng
Trong 9 tháng năm 2025, Khoa Cấp cứu Bệnh viện Đa khoa Bình Thuận đã tiếp nhận hơn 40 trường hợp ở phía Đông Nam của tỉnh Lâm Đồng có hành vi tự tử bằng nhiều hình thức. Chủ yếu là uống thuốc bảo vệ thực vật, thuốc ngủ hoặc dùng thuốc tân dược quá liều. Đáng chú ý, phần lớn nạn nhân trong độ tuổi từ 20 - 40 tuổi. Đó là thông tin từ bác sĩ Võ Ngọc Nguyên - Trưởng Khoa Cấp cứu của Bệnh viện Đa khoa Bình Thuận.
Đơn cử, một bệnh nhân ngoài 30 tuổi uống thuốc bảo vệ thực vật sau khi gặp thất bại trong kinh doanh, chịu gánh nặng khoản nợ nần. Rất may, người thân phát hiện và đưa đi cấp cứu kịp thời, giúp bệnh nhân qua cơn nguy kịch. Tuy nhiên, sức khỏe và tâm lý của bệnh nhân ít nhiều vẫn chịu ảnh hưởng. Một trường hợp khác, nam thanh niên 21 tuổi ở Hàm Tân đã nhảy xuống cầu Láng Gòn, để lại xe máy cùng một số vật dụng cá nhân. Lực lượng cứu hộ tìm kiếm suốt đêm, sau đó phát hiện anh đã tự bơi vào bờ an toàn.
Thạc sĩ tâm lý học Nguyễn Văn Hải - Trưởng Phòng Đào tạo của Trường Cao đẳng Bình Thuận chia sẻ: Hành vi tự tử và những ý nghĩ cực đoan thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân tâm lý phức tạp. Trầm cảm là yếu tố phổ biến nhất, khiến người bệnh cảm thấy tuyệt vọng và không tìm thấy lối thoát. Bên cạnh đó, các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống như: mất mát người thân, ly hôn hay thất bại lớn có thể kích hoạt khủng hoảng tâm lý nghiêm trọng, dẫn đến hành vi cực đoan. Cảm giác cô đơn, thiếu kết nối với gia đình, bạn bè hoặc xã hội cũng làm tăng nguy cơ hình thành những suy nghĩ tiêu cực. Ngoài ra, áp lực xã hội và những kỳ vọng không thực tế từ bản thân, gia đình hay văn hóa cũng có thể khiến người trẻ rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài, từ đó phát sinh ý nghĩ và hành vi tự hại.
Dấu hiệu nhận biết sớm, can thiệp
Theo Thạc sĩ tâm lý học Nguyễn Văn Hải, người thân và bạn bè có thể phát hiện sớm nguy cơ tự tử thông qua một số dấu hiệu điển hình. Cụ thể, thường xuất hiện thay đổi tâm trạng rõ rệt, cảm giác hoặc biểu hiện tuyệt vọng. Thói quen sinh hoạt, giấc ngủ cũng có thể thay đổi, hoặc có các hành vi bất thường, cô lập bản thân. Đồng thời, sự mất hứng thú với cuộc sống, hiệu suất học tập hoặc công việc giảm sút, cùng với những hành vi tự hủy hoại bản thân. Đó là những tín hiệu cảnh báo quan trọng. Nhận biết kịp thời những dấu hiệu này sẽ giúp can thiệp sớm, phòng ngừa hậu quả đáng tiếc.
Khi nhận thấy những dấu hiệu nguy cơ, gia đình cần tiếp cận người thân một cách nhẹ nhàng, không phán xét. Đồng thời, khuyến khích chia sẻ, tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý. Để vượt qua trạng thái căng thẳng nặng hoặc ý nghĩ tiêu cực, một số biện pháp cơ bản được thực hiện. Chẳng hạn, trò chuyện với người thân, bạn bè hoặc người đáng tin cậy để nhận được sự hỗ trợ; tìm đến chuyên gia tâm lý khi cần. Áp dụng các kỹ thuật thư giãn, giảm stress; điều chỉnh cách suy nghĩ, tư duy theo hướng tích cực. Tham gia các hoạt động yêu thích để giải tỏa tâm lý, duy trì cân bằng tinh thần.
Phòng ngừa tự tử không chỉ là trách nhiệm của ngành y tế mà còn là nhiệm vụ chung của toàn xã hội. Sự quan tâm, đồng hành và hỗ trợ tâm lý kịp thời từ gia đình, cộng đồng và cơ sở y tế sẽ góp phần ngăn chặn và giảm thiểu những chuyện đáng tiếc.
Trang Hiếu
