Để học sinh đam mê nghiên cứu khoa học

   Trong nhiều năm nay, Trường Trung học cơ sở (THCS) Nguyễn Du tại Đà Lạt đã có những giải pháp để khuyến khích học sinh tham gia nghiên cứu khoa học ngay từ trên ghế nhà trường.

Học sinh Trường THCS Nguyễn Du đoạt 2 giải Nhất tại Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học 2022 - 2023

   Nằm trong khu vực trung tâm, Trường THCS Nguyễn Du là một ngôi trường có lượng học sinh đông nhất của cấp học THCS tại TP Đà Lạt với gần 2.900 học sinh, 62 lớp học từ lớp 6 đến lớp 9; toàn trường có 117 cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên trong năm học 2023 - 2024.

   Theo Hiệu trưởng Nguyễn Văn Ánh, bên cạnh nâng chất lượng giáo dục toàn diện, giáo dục đại trà cho học sinh, nhà trường trong những năm gần đây đã quan tâm đầu tư bồi dưỡng học sinh giỏi, hướng học sinh làm quen với nghiên cứu khoa học kỹ thuật ngay từ trên ghế nhà trường.

   Trong năm học trường đều xây dựng kế hoạch hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi, hướng dẫn nghiên cứu khoa học cho học sinh trong từng môn học với thời gian, thời lượng cụ thể; phân công giáo viên có năng lực, nhiệt tình để phụ trách.

   Nhà trường ngay trong đầu năm học tổ chức lựa chọn đội tuyển; tổ chức thi chọn học sinh giỏi, phát hiện năng khiếu từ lớp 6 để bồi dưỡng. Trong quá trình dạy học trên lớp, các giáo viên bộ môn có trách nhiệm tìm kiếm và phát hiện nguồn. Với học sinh nghiên cứu khoa học kỹ thuật, nhà trường cũng tổ chức chọn lựa kỹ vì thời gian đầu tư cho hoạt động nghiên cứu rất nhiều, đòi hỏi các em phải có sự hứng thú, say mê, đầu tư đúng mức vào hoạt động này.

   Với đội ngũ giáo viên tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi và nghiên cứu khoa học, trong năm, nhà trường thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng. “Các giáo viên phụ trách công tác này cần xác định được mục tiêu, kế hoạch nghiên cứu và dạy bồi dưỡng phù hợp năng lực học sinh và với thực tế” - ông Ánh cho biết.

   Việc hướng dẫn nghiên cứu khoa học kỹ thuật và bồi dưỡng học sinh giỏi theo ông Ánh, không chỉ thực hiện ở các buổi hướng dẫn nghiên cứu và bồi dưỡng riêng cho các đội tuyển, mà phải được chú ý trong mỗi lớp học. “Quá trình hướng dẫn học sinh nghiên cứu và bồi dưỡng học sinh giỏi sẽ thành công hơn nếu người giáo viên xem công tác hướng dẫn và bồi dưỡng không chỉ là nhiệm vụ mà còn là niềm đam mê và sáng tạo. Đây cũng là động lực để làm tốt công tác tự học, tự bồi dưỡng, nhằm nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên” - ông nói.

   Nhà trường yêu cầu giáo viên hướng dẫn nghiên cứu và dạy học phân hóa theo từng đối tượng học sinh; đề tài nghiên cứu, hệ thống bài tập cũng như yêu cầu, mục tiêu đưa ra phải phù hợp với năng lực và trình độ mỗi học sinh. Thầy cô giáo khuyến khích học sinh có ý tưởng mới, vận dụng kiến thức của các môn học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn cuộc sống; các bài tập đưa ra cũng theo chuỗi hệ thống nhằm kích thích sự sáng tạo, phát huy tính tích cực chủ động của các học sinh.

   “Chính giáo viên là người truyền cho học sinh ngọn lửa đam mê vào nghiên cứu khoa học. Vì vậy các thầy cô phải có cách hiệu quả để tích cực hỗ trợ hướng dẫn các hoạt động nghiên cứu, sáng tạo khoa học, kĩ thuật cho các em; không ngừng đổi mới phương pháp dạy học, tạo cho các em cảm giác hứng khởi, say mê trong nghiên cứu và học tập” - ông Ánh nói.

   “Việc để cho mỗi học sinh tự suy nghĩ, giải bài độc lập và trình bày ý tưởng của mình sẽ giúp các em phát triển năng lực tư duy, sáng tạo. Ngoài ra, giáo viên cũng phải bồi dưỡng phương pháp tự học, tự nghiên cứu cho học sinh, thường xuyên trao đổi với các em về những khó khăn vướng mắc trong quá trình tự nghiên cứu và tự học” - ông cho biết thêm.

   Theo ông Ánh, nhà trường luôn tạo điều kiện hỗ trợ, khen thưởng cho giáo viên và học sinh kịp thời khi đạt kết quả tốt. Ban giám hiệu đã phối hợp với các tổ chức trong nhà trường tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho các giáo viên hoạt động; có những biện pháp hỗ trợ cho giáo viên làm công tác này, giảm bớt công tác kiêm nhiệm, không phân công giáo viên hướng dẫn nghiên cứu và bồi dưỡng đảm nhiệm một số công việc của đoàn thể.

   Nhà trường cũng yêu cầu các giáo viên chủ nhiệm lớp quan tâm động viên, giúp đỡ, giảm bớt một số công việc ở lớp để học sinh trong đội tuyển nghiên cứu và học sinh tham gia lớp bồi dưỡng học sinh giỏi trong lớp có thời gian tham gia nghiên cứu và học tập tốt. Giáo viên chủ nhiệm lớp cũng yêu cầu phối hợp với giáo viên hướng dẫn nghiên cứu, giáo viên dạy bồi dưỡng và các giáo viên bộ môn khác, tạo điều kiện để học sinh yên tâm tham gia nghiên cứu và tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi.

    Đồng thời, phối hợp với Ban Đại diện cha mẹ học sinh trích quỹ để thưởng cho học sinh có thành tích cao nhằm động viên kịp thời các em. Vào dịp tổng kết năm học, nhà trường tổ chức vinh danh học sinh tham gia nghiên cứu và thi học sinh giỏi có thành tích cao trong trường để tạo động lực cho học sinh khối lớp dưới phấn đấu trong năm học tiếp theo.

   Nhờ những giải pháp cụ thể nên trong 3 năm học gần đây, Trường THCS Nguyễn Du luôn là trường dẫn đầu toàn TP Đà Lạt về chất lượng mũi nhọn học sinh giỏi các cấp và nghiên cứu khoa học kỹ thuật dành cho học sinh bậc trung học.

   Trong năm học 2020 - 2021, trường có 54 học sinh đạt học sinh giỏi cấp thành phố; có 23 học sinh đạt học sinh giỏi cấp tỉnh, trong đó, có 3 giải nhất, 7 giải nhì, 7 giải ba và 6 giải khuyến khích. Trong nghiên cứu khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, học sinh trong trường đoạt 4 giải gồm 1 giải nhất, 1 giải ba, 2 giải khuyến khích và 1 giải tư cấp quốc gia.

   Còn năm học 2021 - 2022, trường có 67 học sinh đạt học sinh giỏi cấp thành phố; 33 học sinh đạt học sinh giỏi cấp tỉnh, trong đó có 4 giải nhất, 11 giải nhì và 9 giải ba, 9 giải khuyến khích. Trong nghiên cứu khoa học kỹ thuật có 3 giải cấp tỉnh gồm 1 giải nhì, 1 giải ba và 1 giải tư.

   Hay năm học vừa qua, số học sinh đạt học sinh giỏi cấp thành phố của trường đã tăng lên 78; có 31 học sinh đạt học sinh giỏi cấp tỉnh trong đó có 3 giải nhất, 16 giải nhì, 7 giải ba và 5 giải khuyến khích. Học sinh của trường cũng đạt 4 giải nghiên cứu khoa học kỹ thuật cấp tỉnh trong đó có 2 giải nhất và 2 giải tư.

   Theo ông Ánh, những nỗ lực của trường đã góp một phần vào thành tích chung của ngành Giáo dục TP Đà Lạt những năm qua; khẳng định được vị thế của nhà trường trong khối các trường THCS trong toàn thành phố cũng như nhận được sự tin tưởng của các bậc phụ huynh, lòng tin yêu của các em học sinh.

   “Trong năm nay, chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, nghiên cứu khoa học; hướng học sinh trong trường tích cực tham gia cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng từ thành phố lên cấp tỉnh cũng như tham gia cuộc thi khởi nghiệp của tỉnh” - ông Ánh cho biết.   

VIẾT TRỌNG – Báo Lâm Đồng