Nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống cách mạng cho học sinh, sinh viên

20.12.2021 14:448519 đã xem

     Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Giáo dục: “Giáo dục phải có tính toàn diện”. Trong thư gửi các em học sinh nhân ngày khai trường năm 1955, Người nhắn nhủ việc giáo dục gồm có:

“- Thể dục: để làm thân thể mạnh khoẻ, đồng thời cần giữ vệ sinh riêng và vệ sinh chung.     

- Trí dục: ôn lại những điều đã học, học thêm những tri thức mới.  

- Mỹ dục: để phân biệt cái gì là đẹp, cái gì là không đẹp.   

- Đức dục: là yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao động, yêu khoa học, yêu trọng của công”.

     Tiếp thu và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, Đảng và Nhà nước ta luôn khẳng định vai trò hết sức quan trọng của giáo dục, coi phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của toàn Đảng và toàn dân.

     Trong bối cảnh mới với xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, để xây dựng con người Việt Nam là công dân toàn cầu, đảm bảo đáp ứng các yêu cầu hội nhập quốc tế nhưng không hòa tan, việc giáo dục, truyền thống cách mạng cho thế hệ học sinh, sinh viên là vấn đề cốt lõi.

     Hiện nay, việc giáo dục truyền thống cách mạng cho học sinh, sinh viên vừa góp phần tu dưỡng đạo đức cách mạng, vừa tôn vinh nét đẹp truyền thống; khơi dậy lòng tự hào, tự tôn dân tộc; niềm tin vững chắc vào Đảng, vào sự nghiệp đổi mới của nước ta do Đảng lãnh đạo. Từ đó giáo dục thanh niên thấy được vai trò của mình trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, hăng hái trong hoạt động thực tiễn xung kích, trong phát triển kinh tế - xã hội và trên mọi lĩnh vực.

     Những nội dung giáo dục truyền thống cách mạng cho học sinh, sinh viên hiện nay để tiếp tục phát huy những truyền thống quý báu của các thế hệ đi trước, như: truyền thống yêu nước nồng nàn, trung thành tuyệt đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, phục vụ suốt đời vì Tổ quốc, vì lợi ích dân tộc, lợi ích của nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; truyền thống xung kích cách mạng, xung phong tình nguyện, không ngại hy sinh, gian khổ, sẵn sàng đảm nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó; truyền thống đoàn kết, tinh thần tương thân, tương ái và nhân đạo cao cả; truyền thống hiếu học, ham hiểu biết, có ý chí vượt khó, cần cù, sáng tạo, dám nghĩ dám làm, có hoài bão lớn.

     Đó là những nội dung cơ bản của việc giáo dục truyền thống đạo đức cách mạng cho học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên hiện nay mà chúng ta cần tích cực giáo dục, tuyên tuyền, đánh thức ý thức hệ của giới trẻ trong thời đại hội nhập quốc tế.

     Trong thời gian qua, Sở Giáo dục và Đào tạo Lâm Đồng luôn chú trọng giáo dục truyền thống cho học sinh, sinh viên toàn ngành bằng những hoạt động cụ thể, đa dạng, từng bước được xã hội hóa thông qua việc tổ chức các hoạt động nhân các ngày lễ lớn của dân tộc, của đất nước.

     Hầu hết các cơ sở giáo dục tổ chức các hoạt động như viết bài tìm hiểu, triển khai các cuộc vận động, trao đổi tọa đàm, nghe nói chuyện chuyên đề, mít tinh kỷ niệm, phối hợp chính quyền phát động các hội thi tìm hiểu về truyền thống lịch sử, cách mạng... giúp cho học sinh, sinh viên hiểu rõ hơn về ý nghĩa lịch sử của những sự kiện, ngày lễ. Cùng với đó là tổ chức các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, tổ chức cho thanh niên gặp gỡ các nhân chứng, tìm hiểu các di tích lịch sử… Hàng năm, cứ đến ngày Thương binh, liệt sĩ 27-7, các tổ chức Đoàn, Hội, Đội lại vận động hội viên, đoàn viên, thanh niên tham gia chỉnh trang nghĩa trang liệt sĩ, trồng hoa cây cảnh, quét vôi mộ, thắp nến tri ân các Anh hùng - Liệt sĩ. Đây là hình thức giáo dục trực quan sinh động nhất giúp các bạn trẻ tri ân những thế hệ đã hy sinh máu xương để đổi lại nền độc lập, hoà bình, tự do như hôm nay. Nhắc nhở thế hệ học sinh, sinh viên ngày nay phải tiếp bước cha anh, kế tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bên cạnh đó, công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ học sinh, sinh viên còn thông qua các Chiến dịch thanh niên tình nguyện hàng năm.

     Trong nhiều hoạt động tình nguyện có một nội dung góp ngày công để chăm lo cho đối tượng người có công với cách mạng, trong đó điển hình nhất là chương trình “Mái ấm nghĩa tình” xây nhà cho cựu thanh niên xung phong có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và giúp tu sửa nhà cho các đối tượng chính sách. Nhất là trong thời gian đại dịch Covid-19 diễn ra đã có nhiều học sinh, sinh viên tham gia hoạt động tình nguyện trên mặt trận phòng chống dịch ...

     Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận một cách thực tế, bên cạnh những thành quả đạt được, công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho học sinh, sinh viên trong thời gian qua vẫn còn bộc lộ một số hạn chế:

- Tổ chức Đoàn, Hội, Đội trong một số trường học chưa phát huy tốt vai trò tham mưu, tập hợp, tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ học sinh, sinh viên.

- Chưa có phương pháp giáo dục thích hợp, chưa lôi cuốn được học sinh, sinh viên trên tinh thần tự nguyện. Các em tham gia tìm hiểu, học tập, nghiên cứu về truyền thống cách mạng với tâm thế bị động, chủ yếu để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

- Công tác tuyên truyền, giáo dục còn chưa được đầu tư tốt về thời gian, điều kiện,… nên hiệu quả giáo dục chưa cao, còn mang tính hình thức, chưa theo kịp sự phát triển chung.

- Hạn chế khách quan khác: thời gian, công việc, gia đình,… học sinh, sinh viên thường rơi vào trường hợp có thời gian nhưng rất ít khi nghiên cứu, tìm hiểu về truyền thống cách mạng mà thường lướt web, internet, mạng xã hội để giải trí.

- Một bộ phận nhỏ học sinh, sinh viên chưa nhận thức đúng đắn, đầy đủ về sự đóng góp của các thế hệ đi trước, của anh hùng liệt sĩ; sống thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm, ,… Chưa có tâm thế sẵn sàng tiếp nhận những giá trị truyền thống cách mạng, chưa được khơi dậy lòng nhiệt thành tìm hiểu và tri ân nguồn cội.

Từ thực trạng trên đây, để nâng cao hiệu quả công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ học sinh, sinh viên hiện nay cần chú ý tập trung những vấn đề sau:

Một là, đa dạng hoá nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục truyền thống, lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho học sinh, sinh viên

                                                        Học sinh các trường THPT tham gia Hội thao QPAN

Thực hiện nội dung, chương trình giáo dục truyền thống lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống bảo đảm phù hợp với từng nhóm đối tượng; liên thông giữa các cấp học, trình độ đào tạo; đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện; chú trọng giáo dục truyền thống lịch sử, văn hoá dân tộc, tinh hoa văn hoá nhân loại trong bối cảnh hội nhập quốc tế; tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

- Đối với giáo dục mầm non: tổ chức các hoạt động giáo dục ý thức về bản thân; khả năng nhận biết và thể hiện tình cảm, cảm xúc với con người, sự vật, hiện tượng xung quanh; phát triển kỹ năng sống, kỹ năng xã hội (chăm ngoan, lễ phép, thực hiện tốt 5 Điều Bác Hồ dạy, mạnh dạn, tự tin, tôn trọng, hợp tác, thân thiện, quan tâm, chia sẻ, thực hiện quy tắc, quy định trong sinh hoạt ở trường, lớp mầm non, gia đình và nơi công cộng, quan tâm đến bảo vệ môi trường,…) để hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, đặt nền tảng cho việc học tập, rèn luyện ở các cấp học tiếp theo. 

- Đối với giáo dục phổ thông: thực hiện nội dung dạy học các môn Đạo đức, Giáo dục công dân trong chương trình, sách giáo khoa hiện hành; triển khai hiệu quả các nội dung tích hợp, lồng ghép giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến trong các môn học, các hoạt động giáo dục trong đó tập trung vào các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; giáo dục hành vi, chuẩn mực đạo đức, ý thức tuân thủ pháp luật, kỹ năng sống, giá trị sống trong chương trình giáo dục phổ thông mới.

- Đối với giáo dục nghề nghiệp: triển khai hiệu quả chương trình tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp; kết hợp công tác giáo dục pháp luật với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, trách nhiệm nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên đáp ứng yêu cầu đào tạo nhân lực trực tiếp cho sản xuất, kinh doanh và dịch vụ trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học; nâng cao chất lượng môn học Đạo đức, các môn lý luận chính trị và hiệu quả hoạt động giáo dục theo nguyên lý học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn. Phát huy tính tích cực, niềm say mê; khơi dậy ý chí vươn lên, khát vọng cống hiến ở mỗi học sinh, sinh viên.

Vận dụng các hình thức tổ chức giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá cho học sinh, sinh viên linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tâm sinh lý lứa tuổi và khả năng của người học. Tổ chức hiệu quả tuần sinh hoạt công dân - học sinh, sinh viên, các hoạt động trải nghiệm, hoạt động tập thể, lao động, vệ sinh trường, lớp học, hoạt động xã hội; diễn đàn, câu lạc bộ sở thích, tài năng, các phong trào thi đua trong cơ sở giáo dục.

Hai là, tiếp tục đổi mới công tác tuyên truyền; nâng cao nhận thức của học sinh, sinh viên và trách nhiệm của các cấp, các ngành trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến

                                   Học sinh Trường THCS Nguyễn Du-Đà Lạt tham gia lớp cảm tình Đoàn

Đổi mới nội dung tuyên truyền: tập trung tuyên truyền, phổ biến cho học sinh, sinh viên chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; gương điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt; giáo dục cho học sinh, sinh viên truyền thống yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cống hiến vì lợi ích của cộng đồng, xã hội; ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phát huy hiệu quả các hình thức và phương tiện tuyên truyền: phát hiện, bồi dưỡng, tuyên dương và nhân rộng mô hình hiệu quả, gương điển hình tiên tiến trong giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên; tổ chức các hoạt động, phong trào thi đua, cuộc thi, hội thi, tọa đàm trực tiếp và trực tuyến bảo đảm phù hợp với điều kiện, đặc điểm, nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của học sinh, sinh viên.

Phát triển mạng lưới cộng tác viên tham gia tuyên truyền, nâng cao nhận thức về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống của học sinh, sinh viên; phát huy vai trò của các tổ chức, cá nhân có uy tín, có ảnh hưởng xã hội trong việc truyền cảm hứng tích cực cho học sinh, sinh viên.

Tổ chức hội trại, học tập, giao lưu cho thanh niên học sinh, sinh viên để giáo dục truyền thống lịch sử, văn hoá dân tộc, tình cảm yêu quê hương, đất nước.

Ba là, tổ chức hiệu quả các phong trào hành động cách mạng của Đoàn, Hội, Đội trong và ngoài nhà trường để giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho học sinh, sinh viên.

                   Học sinh Trường Tiểu học Trưng Vương-TP Đà Lạt viếng nghĩa trang Liệt sĩ Đà Lạt

Triển khai hiệu quả các phong trào do Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam, Hội đồng Đội Trung ương phát động; tổ chức thực hiện các hoạt động xung kích, tình nguyện vì cộng đồng.

Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động Đoàn, Hội, Đội. Phát huy vai trò, trách nhiệm của tổ chức và đội ngũ cán bộ Đoàn, Hội, Đội trong giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên.

Khuyến khích, tạo môi trường và điều kiện cho hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật trong học sinh, sinh viên. Đổi mới và nâng cao chất lượng tổ chức trại sáng tác văn học nghệ thuật của Đoàn, Hội, Đội.

Nghiên cứu, rà soát và đổi mới nội dung, hình thức rèn luyện đội viên, đoàn viên trong và ngoài nhà trường; phát huy tính tiên phong, năng động sáng tạo, tinh thần cống hiến và ý thức trách nhiệm của học sinh, sinh viên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bốn là, tổ chức các hoạt động tư vấn tâm lý và giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống, văn hoá ứng xử cho học sinh, sinh viên

                       Học sinh Trường PTDTNT THCS huyện Lạc Dương thăm và tặng hoa nhân ngày 22/12

Phát huy vai trò của cán bộ, giáo viên kiêm nhiệm, hợp đồng chuyên trách công tác tư vấn tâm lý, cán bộ Đoàn, Hội, Đội, giáo viên chủ nhiệm và các thành viên khác thực hiện công tác tư vấn tâm lý, giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống, văn hoá ứng xử cho học sinh, sinh viên trong nhà trường.

Phối hợp với các chuyên gia, các trung tâm tư vấn tâm lý trong hoạt động hỗ trợ, tư vấn về các vấn đề xã hội, tư vấn tâm lý học đường, giáo dục kỹ năng phòng, chống các bệnh về học đường, tệ nạn xã hội và các kỹ năng cần thiết cho học sinh, sinh viên.

Chú trọng tư vấn tâm lý về vấn đề dân tộc, giới tính, lứa tuổi, học tập, mối quan hệ xã hội, hướng nghiệp, cho học sinh, sinh viên; tham vấn tâm lý với những trường hợp khó khăn, cần sự trợ giúp can thiệp.

Kết hợp tư vấn, tham vấn trực tiếp và thiết lập đường dây nóng, chuyên trang, chuyên mục, diễn đàn, hòm thư, mạng xã hội để tiếp nhận thông tin và tư vấn tâm lý cho học sinh, sinh viên.

Năm là, xây dựng và thực hiện hiệu quả cơ chế phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội

 

                                                     Thầy giáo Hiệu trưởng Nguyễn Ri động viên học sinh thi gói bánh chưng

                                           Học sinh Trường PTDTNT THCS huyện Lạc Dương tham gia gói bánh chưng

Phát huy vai trò, trách nhiệm của gia đình trong việc chăm sóc, giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên: các bậc ông bà, cha mẹ được tuyên truyền, nâng cao nhận thức về quyền, bổn phận của con em, mục tiêu giáo dục toàn diện và hài hòa về đức, trí, thể, mỹ; phát triển tốt nhất tiềm năng của mỗi cá nhân; chủ động phối hợp với nhà trường và các đoàn thể trong việc giáo dục học sinh, sinh viên; thực hiện cam kết với cơ sở giáo dục về thực hiện đầy đủ nghĩa vụ chăm sóc, giáo dục và tạo môi trường tốt nhất, góp phần hướng dẫn, quản lý con em học tập, rèn luyện; phối hợp với chính quyền địa phương các cấp, các ngành và các tổ chức đoàn thể trong việc hỗ trợ, cảm hóa học sinh, sinh viên chậm tiến.

Xây dựng môi trường nhà trường dân chủ, lành mạnh, thân thiện: nâng cao hiệu quả thực hiện Quy tắc ứng xử văn hóa trong các nhà trường; tiếp tục thực hiện phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập”, “Dạy tốt, học tốt”, “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; cuộc vận động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” trong các cấp học; tạo điều kiện thuận lợi để học sinh, sinh viên học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ và khẳng định năng lực của bản thân; các cơ sở giáo dục có bộ phận tư vấn và bố trí cán bộ, giáo viên phụ trách, kiêm nhiệm công tác tư vấn tâm lý, hướng nghiệp.

Tăng cường trách nhiệm của chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể: xác định công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên là nhiệm vụ chính trị của chính quyền địa phương các cấp trong việc chỉ đạo thực hiện; bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn cho học sinh, sinh viên, các cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn; các cơ sở giáo dục phối hợp với chính quyền địa phương các cấp định kỳ hằng năm gặp gỡ, đối thoại, nắm bắt tâm tư, tình cảm, định hướng tư tưởng, giải quyết kịp thời nhu cầu, nguyện vọng chính đáng, chăm lo, bảo vệ quyền lợi và trách nhiệm của học sinh, sinh viên; nâng cao hiệu quả của các trung tâm học tập cộng đồng trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức của ông bà, cha mẹ học sinh về giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên; củng cố, nhân rộng và tổ chức có hiệu quả hoạt động của các mô hình giáo dục pháp luật, cảm hóa học sinh, sinh viên chậm tiến.

Sáu là, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, giáo viên, giảng viên, cộng tác viên phụ trách công tác giáo dục học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục, tổ chức Đoàn, Hội, Đội

Tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, giáo viên giảng dạy môn học Đạo đức, Giáo dục công dân, các môn lý luận chính trị, giáo viên làm công tác tư vấn tâm lý, tổng phụ trách đội, giáo viên làm công tác Đoàn, Hội, Đội, trợ lý thanh niên, giáo viên chủ nhiệm lớp trong các nhà trường.

Bồi dưỡng, phát huy hiệu quả đội ngũ phụ trách công tác học sinh, sinh viên, cán bộ Đoàn, Hội, Đội.

Đề cao vai trò nêu gương và trách nhiệm của người đứng đầu các cơ sở giáo dục; nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ và tạo động lực đổi mới phương pháp giảng dạy, kiểm tra, đánh giá cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho học sinh, sinh viên.

Bảy là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho học sinh, sinh viên

                       Chương trình phát thanh do chính các học sinh thực hiện mang lại hiệu quả trong giáo dục truyền thống cho học sinh Trường THPT Chuyên Thăng Long

Khai thác hiệu quả các trang thông tin điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin và từng bước thực hiện chuyển đổi số trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên.

Khuyến khích cán bộ, nhà giáo, học sinh, sinh viên trong các cơ sở giáo dục xây dựng, phổ biến tin, bài, bài giảng về giáo dục đạo đức, lối sống phù hợp với từng độ tuổi, từng nhóm đối tượng trên diễn đàn, trang thông tin điện tử, mạng xã hội, nhóm xã hội.

Phổ biến, giáo dục, nâng cao năng lực khai thác, sử dụng công nghệ thông tin và thiết bị thông minh cho học sinh, sinh viên; phòng, chống tác hại, bảo vệ sự an toàn của học sinh, sinh viên trên không gian mạng.

Ứng dụng các phần mềm, công cụ trên không gian mạng (máy tính, điện thoại thông minh) trong khảo sát, nắm bắt tình hình, định hướng dư luận thanh niên; đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch trên các diễn đàn mạng, trang thông tin điện tử.

Tám là, rà soát, bổ sung, hoàn thiện chính sách hỗ trợ việc thực hiện chương trình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho học sinh, sinh viên.

Nghiên cứu, đề xuất chính sách hỗ trợ đội ngũ làm công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho học sinh, sinh viên.

Nghiên cứu, đề xuất chính sách khuyến khích, ghi nhận, tôn vinh, biểu dương, khen thưởng các cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân tham gia hỗ trợ các nguồn lực để triển khai hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên.

Phòng Tổ chức hành chính Sở GDĐT

 

Tin tức khác